စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး နာကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ခန္တီးမြို့ နဲ့ လဟယ်မြို့နယ်၊ လေရှီးမြို့တွေမှာ ဆေးဝါးပြတ်တောက်မှုကြောင့် ဒေသခံတွေဆေးကုသရေးမှာအခက်အခဲကြုံနေရကြောင်း သိရပါတယ်။
၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်း စစ်တပ်နဲ့ကာကွယ်ရေးတပ်တို့တိုက်ပွဲကြောင့် ခန္တီး၊ လဟယ်၊ လေရှီးမြို့နယ်တွေအတွက် တစ်ခုတည်းသောကုန်စည်စီးဆင်းရာလမ်းကြောင်းဖြစ်တဲ့ ချင်းတွင်းမြစ်ကြောင်းဟာ ပုံမှန်သွားလာလို့မရတော့တဲ့အတွက် ဆေးဝါးပြတ်တောက်နေတာလို့ ခန္တီးမြို့ခံအမျိုးသားတစ်ဦး KNG ကိုပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့နာဂဒေသဒီ ခန္တီး၊လဟယ်ဘက်ဟာဆိုရင်ဖြင့် ဒီချင်းတွင်းမြစ်ကြောင်းကလာမှသာလျှင် ဒီဆေးဝါးနဲ့တခြားအခြေခံစားသောက်ကုန်တွေရရှိမှာဖြစ်တယ်ဒါပေမယ့်အခုနောက်ပိုင်းချင်းတွင်း။ကသွားလာလို့မရတဲ့အတွက် ခန္တီး၊လဟယ်၊လေရှီးဒီဒေသတွေဟာ ဆေးဝါးမရှိဘူး၊ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုတွေရှိတယ်”လို့ အသက် ၄၀ ကျော်အရွယ်ဒေသခံတစ်ဦးကပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ပြည်သူ့ဆေးရုံ၊ကျေးလက်ဆေးပေးခန်းတွေရှိနေပေမယ့် ဆေးဝါးမရှိတာကြောင့်ဆေးပေးခန်းတွေပိတ်ထားရတာ၊ တစ်ချို့ဆေးရုံဆေးပေးခန်းတွေမှာလက်ကျန်ရှိတဲ့ဆေးနဲ့လူနာတွေကို အဆင်ပြေသလို ဆေးကုပေးနေရတာတွေကြုံတွေ့နေရကြအထက်ဖော်ပြပါအမျိုးသားကဆက်ပြောပါတယ်။
“ကျေးလက်ဆေးပေးခန်းတွေ ဆရာ/မ တွေရှိတယ် ဘာဆေးမှမရှိလို့ဒီတိုင်းပိတ်ထားကြတာ။ ဆေးမလောက်လို့ စားဆေးလေးရက်၊ငါးရက်စာပေးရမယ့်ဟာကို တစ်ရက်စာလောက်ပဲပေးနိုင်တာမျိုးချွေတာပြီးတော့ဆေးကုနေတာမျိုးတကယ်စိတ်မကောင်း။ တွေကြုံနေရတယ်လူနာကများ ကမလုံလောက်ပေါ့လေး”လို့ ဆက်ပြောပါတယ်။
နာဂဒေသ ခန္တီး၊လဟယ်၊လေရှီးမြို့နယ်တွေမှာ အပြင်ဆေးရုံ၊ဆေးပေးခန်းတွေမရှိသလောက်နည်းပါးတာကြောင့်ပြည်သူတွေဟာ ဆေးဝါးအတွက် အစိုးရဆေးရုံ၊ဆေးပေးခန်းတွေကိုသာရာနှုန်းပြည့်အားကိုးနေတာလို့သိရပါတယ်။
“ဒီဘက်ဒေသတွေက အပြင်ဆေး ဆိုင်သီးသန့်ဆိုတာမျိုးသိပ်မရှိဘူးမရှိသလောက်ပဲ အစိုးရဆေးရုံတွေဆေးခန်းတွေကပဲသူတို့အတွက်အဓိကပေါ့။ အခုအစိုးရဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ဆေးဝါးမရှိတော့ ဘယ်မှသွားကုမရတော့ခြေနေမမျိုးဖြစ်နေတာ”လို့ ဒေသခံအမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
နာဂဒေသအတွက်ဆေးဝါးကအစ အခြေခံစားသောက်ကုန်၊လူသုံးကုန်တွေကို မုံရွာမြို့ကနေတစ်ဆင့် မုံရွာ–ဟုမ္မလင်း –ခန္တီးက ချင်းတွင်းမြစ်ကြောင်းအတိုင်းသယ်ယူရတာဖြစ်ပါတယ်။
သို့သော် ခန္တီး–လဟယ်ဒေသရောက်ဖို့ ကနီ၊ကလေးဝ၊မော်လိုက်၊ဖောင်းပြင်၊မင်းကင်းစတဲ့မြို့နယ်တွေကိုဖြတ်ကျော်ရပြီး အဲ့ဒီမြို့နယ်တွေဟာ စစ်ရေးတင်းမာပြီးတိုက်ပွဲတွေပုံမှန် ဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် ကုန်ကုန်သင်္ဘော သွားလာဖို့ခက်ခဲသွားတာလို့ဟုမ္မလင်းမြို့ခံအမျိုးသမီးတစ်ဦးက KNGကိုပြောပါတယ်။
“ရေကြောင်းကပုံမှန်မဖြစ်တာတစ်နှစ်ကျော်လောက်ရှိပြီကောရေကြောင်းကဘယ်ဘက်ကမှပိတ်မထားဘူးသွားလို့လာလို့မရတာ ကနီး၊မင်းကင်းတို့ဖောင်းပြင်တို့က ချင်းတွင်းမြစ်ကြောင်းတလျှောက် တိုက်ပွဲတွေကြီးဆက်တိုက်ဖြစ်နေတော့ဘယ်ကုန်သင်္ဘောမှအသက်စွန့်ပြီးမလာရဲဘူးလေ အဲ့ကြောင့်အခု နောက်ပိုင်းက သုံးလလောက် မှတစ်ကြိမ်ကုန်သင်္ဘောတွေ ကရောက်တာ”လို့ သူကပြောပါတယ်။
ဆေးဝါးပြတ်တောက်မှုဟာမြို့ပေါ်တွေထက် ကျေးလက်ဒေသဘက်ပိုများတယ်လို့ သိရပြီးတချို့မြို့ပေါ်ဆေးကုလာရင်း လမ်းခုလတ်မှာသေဆုံးသွားတဲ့လူနာတွေလည်းအများအပြားရှိနေတယ်လို့ဒေသခံတွေကဆိုပါတယ်။
“မနက်တော့ဆေးကုဖို့ထမ်းဆင်နဲသယ်သွားပေမယ့် နောက်မနက် ဆေးရုံမရောက်ပဲလမ်းမှာဆုံးသွားလို့အလောင်းပြန်သယ်လာရတဲ့ ဖြစ်စဥ်မျိုးကလည်းခနခနပါပဲ ဒါကဆေးဝါးမလုံလောက်တဲ့ပြဿနာတွေကြောင့်ဖြစ်တာအများကြီးပဲ ဒီလိုဖြစ်စဥ်တွေ”လို့ဒေသခံအမျိုးသားတစ်ဦးကပြောပါတယ်။
ခန္တီး၊လဟယ်မြို့နယ်တွေဟာ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်ရဲ့အထက်ပိုင်းမှာရှိပြီး ကုန်စည်သယ်ယူဖို့ချင်းတွင်းမြစ်ကြောင်းတစ်ခုတည်းသာရှိကြောင်းသိရပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်၊ဇူလိုင်လ တုန်းကမိုးရွာတွင်းမှုကြောင့် ခန္တီး၊လဟယ်မြို့နယ်တွေထဲလမ်းမြေပြိုမှုအကြီးအကျယ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး တချို့နေရာတွေလက်ရှိအချိန်အထိအသွားအလာပြတ်တောက်နေဆဲလို့သိရပါတယ်။
ခန္တီး၊လဟယ်၊လေရှီးဒေသတွေဟာ နာဂလူမျိုးတွေအများစုနေထိုင်ကြတာဖြစ်ပြီး ခန္တီးမြို့နယ်မှာကျေးရွာပေါင်း ၁၀၀ ကျော်၊ လဟယ်မြို့နယ်မှာကျေးရွာပေါင်း ၁၀၀ ကျော်နဲ့ လေရှီးမြို့နယ်မှာ ကျေးရွာပေါင်း ၇၀ ကျော်ရှိပြီး လူဦးရေ သုံးသိန်း ကျော်နေထိုင်ကြောင်းသိရပါတယ်။
By – Zaw Zaw
