ဟူးကောင့်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသ တနိုင်းမြို့နယ် တိန်ကောက်ကျေးရွာတွင် ဒေသခံများကို လယ်ယာမြေလုပ်ကိုင်ရန် တားမြစ်ထားသည့် မြေဧရိယာတွင် လုပ်ငန်းရှင်များ ရွှေတူးဖော်ရန် စီစဉ်နေသဖြင့် ဒေသခံများကန့်ကွက်နေကြသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီး ၆ လခန့်အကြာမှစတင်ကာ တိန်းကောက်ကျေးရွာတစ်ဝိုက်တွင် ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ KIO ၏ ခွင့်ပြုမိန့်ဖြင့် စက်ယန္တရားကြီးများအသုံးပြုကာ လုပ်ငန်းရှင် ၃၀ ကျော်ခန့်က ရွှေတူးဖော်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနေရာတွင် ရွှေတူးဖော်မှု တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ဒေသခံများ၏ စိုက်ပျိုးမြေဧက ၁၀၀၀ ကျော် ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။ အဆိုပါ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများအတွက် လျော်ကြေးမရရှိသေးသည့်အပြင် လက်ရှိတွင်လည်း
ပူတာအိုခရိုင် နောင်မွန်မြို့တွင် ရေကြီးရေလျှံဖြစ်မှုကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏ လယ်ယာစိုက်ပျိုးမြေ ဧက ၂၀ ကျော်အထိ ထိခိုက်ပျက်စီးသွားပြီး ထိုပျက်စီးသွားသည့် လယ်ယာမြေယာတစ်ချို့ကို မြေစာရင်းမှ ပယ်ဖျက်လိုက်ရကြောင်း ဒေသခံများပြောဆိုချက်မှသိရသည်။ နောင်မွန်ဒေသတွင် စက်တင်ဘာ လဆန်းပိုင်းအတွင်းမှ မိုးသည်းထန်ရွာစွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် လယ်ယာမြေ ဧက ၂၀ ကျော်ရှိခဲ့သည့်အနက် ၇ ဧကခန့်သည် ပြန်လည် ပြုပြင်၍မရအောင် ပျက်စီးသွားသဖြင့် နောင်မွန်မြို့နယ် မြေစာရင်းဦးစီးဌာနမှ ပယ်ဖျက်လိုက်ကြောင်း နောင်မွန်ဒေသခံ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက KNG
ပူတာအိုခရိုင် မချမ်းဘော့မြို့ မလိခမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် ရွှေတူးဖော်မှု ယခုနောက်ပိုင်းပိုမို၍ များပြားလာကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ မချမ်းဘော့မြို့နယ် မလိခမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် ယခင်က ရွှေတူးဖော်မှု မရှိခဲ့သော်လည်း စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းလိုက်သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း မေလခန့်မှစတင်ကာ ရွှေတူးဖော်မှု များပြားလာသည်ဟု မချမ်းဘော့ ဒေသခံ အမျိုးသားတစ်ဦးက KNG ကို ပြောသည်။ ''ခု နောက်ပိုင်းပိုတောင် များလာတယ်ဗျ။ ဘတ်ဖိုးကြီးတွေနဲ့လုပ်တယ်။ ရွှေဖောင်ပေါ့ရေမုံပြောတယ်။ ရေမုံလုပ်တဲ့သူ ပိုများတယ် ဘတ်ဖိုးကတော့ အစီး ၂၀ လောက်ရှိတယ်။ တစ်စီးကို လုပ်ငန်းရှင် လေးငါးယောက်ပေါင်းလုပ်တာ။ ခုရွှေလုပ်တဲ့ နေရာက မချမ်းဘော့နဲ့ဆို စက်လှေနဲ့ ၂
ကချင်ပြည်နယ် မိုးညှင်းမြို့နယ် မော်ဟန်ကျေးရွာအနီး နန့်မချီမှော်တွင် တနိုင်တစ်ပိုင်ကျောက်စိမ်း နှင့် ရွှေလုပ်ကွက်တစ်ကွက် လျှင် ငွေကျပ်သိန်း ၅၀ အထိ စစ်ကောင်စီက ကောက်ခံနေကြောင်း ဒေသခံများထံမှသိရသည်။ နန့်မချီမှော်သည် ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်ကတည်းက လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြပြီး NLD အစိုးရအလွန်တွင် ကျောက်စိမ်း ကုမ္ပဏီ အားလုံးမှာ လုပ်ကွက်သက်တမ်းကုန်သွားပြီ ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှစတင်ကာ သယံဇာတတူးဖော်မှုများ ဆက်ရှိလာခဲ့သည်။ ''နန့်မချီကအရင်ကတည်း ရွာဟုတ်တယ် အဲ့မှာ ကျောက်စိမ်းတူးကြတာ အရင်ကတော့တရားဝင်ပေါ့ စက်ကြီးတွေနဲ့တူးကြတာ သက်တမ်းကုန်လို့နားသွားတာခုနောက်ပိုင်းတော့အရင်ကုမ္ပဏီကြီးတွေစွန့်ပစ်ခဲ့တဲ့မြေစာပုံတွေမှာ ကျောက်ရှာကြတယ်။ ရွှေတစ်နိုင်တစ်ပိုင်တူးတယ်လက်လုပ် လက်စားတော့မတောင်းပါဘူး။ တစ်နိုင်တစ်ပိုင်စက်နဲ့ လုပ်တဲ့သူတွေကိုတော့ တစ်လုပ်ကွက်တစ်ခုဆို ၅၀ လောက်တောင်းတယ်
မြစ်ကြီးနား ဝိုင်းမော်မြို့နယ်အတွင်းရှိ တရုတ်တစ်သျှူးငှက်ပျော လုပ်ငန်းရှင် သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်သည် ၂ နှစ်အတွင်း ကချင်ပြည်နယ်မှ ထွက်ခွာသွားပြီဟု သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရေးအသင်း မှ သိရသည်။ တစ်သျှူးငှက်ပျော ကုမ္ပဏီပေါင်း ၃၀ ကျော်တွင် မြေငှား၍ လာရောက် လုပ်ကိုင်နေသည့် တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်များသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ နှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ၂ နှစ်ဆက်တိုက် အရှူံးပေါ် ခဲ့သဖြင့် ထွက်ခွာသွားခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကချင်ပြည်နယ်
ဟူးကောင့်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသ တနိုင်းလီဒိုလမ်းမပေါ်ရှိ ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ KIO သိမ်းဆည်းထားသည့် ယခင် ယုဇနကုမ္ပဏီ ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သောမြေယာများကို လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဒေသခံပြည်သူများကို လယ်ယာမြေအဖြစ် ခွဲဝေပေးရန် စတင်စီစဉ်နေပြီဟု သိရသည်။ ယခင်ယုဇနကုမ္ပဏီထံမှ KIO သိမ်းယူခဲ့သော တစ်နှစ်ပြည့် လွန်ခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် ဟူးကောင်းဒေသ ကျေရွာအလိုက် လယ်ယာခွဲဝေရေးကော်မတီများဖွဲ့ကို KIO ဦးဆောင်ကာစတင်ဖွဲ့စည်းထားပြီး ဒေသခံ အိမ်ထောင်စုတစ်ခုတွင် မြေ ၅ ဧကနှုန်းဖြင့် ခွဲဝေပေးရန် စီစဉ်နေပြီဟု နောင်းမီကျေးရွာလယ်ယာမြေခွဲဝေရေး
ကချင်ပြည်နယ် တနိုင်းမြို့နယ် ရှင်ဗွေယန်မြို့နယ်(ခွဲ) တရုန် နှင့် တခက်ကျေးရွာများတွင် ဘိန်းအစားထိုးအဖြစ် လယ်ယာမြေ လုပ်ကိုင်နိုင်ရေးအတွက် ဒေသခံများကို မြေနေရာခွဲပေးရန် စီစဉ်နေကြောင်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ KIO ဟူးကောင့်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသအဖွဲ့မှ သိရသည်။ KIO ၏ မူးယစ်တိုက်ဖျက်ရေး စီမံချက်ဖြင့် မေလ မှ စတင်ကာ အိမ်ထောင်စု တစ်ခုတွင် မြေ ၂ ဧကစီ ခွဲဝေ ပေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး KIO အနေဖြင့် အိမ်ထောင်စု ၁၀၀ အတွက်
ပူတာအိုဒေသတွင် စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် အလွန်အကျွံ ရွှေတူးဖော်နေသောကြောင့် ဒေသတွင်း မြစ်ချောင်း ၄ ခု အရောင်းပြောင်းကာ ပျက်စီးနေပြီဟု ဒေသခံများ ပြောသည်။ ရွှေတူးဖော်မှုကြောင့် အောက်ရှန်ဂေါင်ကျေးရွာတွင် စီးဆင်းနေသော နမ့်ဟာချောင်းသည် မြစ်ချောင်းတစ်ခုလုံး အနီရောင်အဖြစ် အရောင်ပြောင်းသွားသဖြင့် ရွှေတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းများ အမြန်ရပ်တန့်ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု အောက်ရှန်ဒေသခံတစ်ဦးက KNG သတင်းဌာနကို ယခုလိုပြောဆိုထားသည်။ “ရွှေတူးနေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို အခုကတည်းကနေ ရပ်တန့်စေချင်ပါတယ်။ ဘယ်သူ့ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ ဘယ်လိုလုပ်နေတယ်ဆိုတာက မသိရဘူး။ အခုဆိုရင်
ကချင်ပြည်နယ် ချီဖွေမြို့နယ် ချန်းမော်ခုန်းဒေသ ထွန်းရှိန်ကျေးရွာတွင် မြေရှားသတ္ထု (Rare Earth) တူးဖော်ရန် ကန့်ကွက်သည့် ဒေသခံ ဆယ်အိမ်မှူး အမျိုးသားတစ်ဦးကို ဌာနယ်ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့က ဧပြီလ ၁၁ ရက်နေ့ နံနက် ၉နာရီဝန်းကျင်ခန့်တွင် လက်ထိပ်ခတ် ရိုက်နက်ကာ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားကြောင်း သိရသည်။ ဖမ်းဆီးခံရသူ ဦးယော်ဇုန်း ကို မြေရှားသတ္ထု စမ်းသပ်တူးဖော်ရန် စီစဉ်နေသော ဦးလဂျို ကျန်းယိန်းနှင့် ဦး လနာမ် ဘောမ့်တိန့် တို့ ၂ဦး
ဝိုင်းမော်မြို့နယ် စစ်ရှောင်များ နေရပ်ပြန်လာသော နမ်ဆန်ယန်ကျေးရွာ နယ်မြေတစ်ခုလုံးတွင် ရွှေတူးဖော်လိုက်ခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် သောက်သုံးရေ ပြတ်လပ်သည့် သဘာဝဘေးကို ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ဒေသခံများ ပြောသည်။ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီနောက် နမ့်ဆန်ယန်ကျေးရွာအတွင်း လုပ်ငန်းရှင်တချို့က စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် ရွှေတူးဖော်ခဲ့သောကြောင့် လက်ရှိ ရွှေလုပ်ကွက် ရေအိုင်နှင့် နီးသော နေအိမ်များတွင် သောက်သုံးရေ အရောင်ပြောင်းလာခြင်း နှင့် ခမ်းခြောက်လာခြင်းစသည့် ဘေးအန္တရယ်ကို ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု နမ်ဆန်ယန်ဒေသခံတစ်ဦးက KNG သတင်းဌာနကို ယခုလို ပြောဆိုထားသည်။
