ဟူးကောင့်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသ တနိုင်းလီဒိုလမ်းမပေါ်ရှိ ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ KIO သိမ်းဆည်းထားသည့် ယခင် ယုဇနကုမ္ပဏီ ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သောမြေယာများကို လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဒေသခံပြည်သူများကို လယ်ယာမြေအဖြစ် ခွဲဝေပေးရန် စတင်စီစဉ်နေပြီဟု သိရသည်။ ယခင်ယုဇနကုမ္ပဏီထံမှ KIO သိမ်းယူခဲ့သော တစ်နှစ်ပြည့် လွန်ခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် ဟူးကောင်းဒေသ ကျေရွာအလိုက် လယ်ယာခွဲဝေရေးကော်မတီများဖွဲ့ကို KIO ဦးဆောင်ကာစတင်ဖွဲ့စည်းထားပြီး ဒေသခံ အိမ်ထောင်စုတစ်ခုတွင် မြေ ၅ ဧကနှုန်းဖြင့် ခွဲဝေပေးရန် စီစဉ်နေပြီဟု နောင်းမီကျေးရွာလယ်ယာမြေခွဲဝေရေး
ကချင်ပြည်နယ် တနိုင်းမြို့နယ် ရှင်ဗွေယန်မြို့နယ်(ခွဲ) တရုန် နှင့် တခက်ကျေးရွာများတွင် ဘိန်းအစားထိုးအဖြစ် လယ်ယာမြေ လုပ်ကိုင်နိုင်ရေးအတွက် ဒေသခံများကို မြေနေရာခွဲပေးရန် စီစဉ်နေကြောင်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ KIO ဟူးကောင့်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသအဖွဲ့မှ သိရသည်။ KIO ၏ မူးယစ်တိုက်ဖျက်ရေး စီမံချက်ဖြင့် မေလ မှ စတင်ကာ အိမ်ထောင်စု တစ်ခုတွင် မြေ ၂ ဧကစီ ခွဲဝေ ပေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး KIO အနေဖြင့် အိမ်ထောင်စု ၁၀၀ အတွက်
ပူတာအိုဒေသတွင် စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် အလွန်အကျွံ ရွှေတူးဖော်နေသောကြောင့် ဒေသတွင်း မြစ်ချောင်း ၄ ခု အရောင်းပြောင်းကာ ပျက်စီးနေပြီဟု ဒေသခံများ ပြောသည်။ ရွှေတူးဖော်မှုကြောင့် အောက်ရှန်ဂေါင်ကျေးရွာတွင် စီးဆင်းနေသော နမ့်ဟာချောင်းသည် မြစ်ချောင်းတစ်ခုလုံး အနီရောင်အဖြစ် အရောင်ပြောင်းသွားသဖြင့် ရွှေတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းများ အမြန်ရပ်တန့်ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု အောက်ရှန်ဒေသခံတစ်ဦးက KNG သတင်းဌာနကို ယခုလိုပြောဆိုထားသည်။ “ရွှေတူးနေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို အခုကတည်းကနေ ရပ်တန့်စေချင်ပါတယ်။ ဘယ်သူ့ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ ဘယ်လိုလုပ်နေတယ်ဆိုတာက မသိရဘူး။ အခုဆိုရင်
ကချင်ပြည်နယ် ချီဖွေမြို့နယ် ချန်းမော်ခုန်းဒေသ ထွန်းရှိန်ကျေးရွာတွင် မြေရှားသတ္ထု (Rare Earth) တူးဖော်ရန် ကန့်ကွက်သည့် ဒေသခံ ဆယ်အိမ်မှူး အမျိုးသားတစ်ဦးကို ဌာနယ်ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့က ဧပြီလ ၁၁ ရက်နေ့ နံနက် ၉နာရီဝန်းကျင်ခန့်တွင် လက်ထိပ်ခတ် ရိုက်နက်ကာ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားကြောင်း သိရသည်။ ဖမ်းဆီးခံရသူ ဦးယော်ဇုန်း ကို မြေရှားသတ္ထု စမ်းသပ်တူးဖော်ရန် စီစဉ်နေသော ဦးလဂျို ကျန်းယိန်းနှင့် ဦး လနာမ် ဘောမ့်တိန့် တို့ ၂ဦး
ဝိုင်းမော်မြို့နယ် စစ်ရှောင်များ နေရပ်ပြန်လာသော နမ်ဆန်ယန်ကျေးရွာ နယ်မြေတစ်ခုလုံးတွင် ရွှေတူးဖော်လိုက်ခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် သောက်သုံးရေ ပြတ်လပ်သည့် သဘာဝဘေးကို ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ဒေသခံများ ပြောသည်။ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီနောက် နမ့်ဆန်ယန်ကျေးရွာအတွင်း လုပ်ငန်းရှင်တချို့က စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် ရွှေတူးဖော်ခဲ့သောကြောင့် လက်ရှိ ရွှေလုပ်ကွက် ရေအိုင်နှင့် နီးသော နေအိမ်များတွင် သောက်သုံးရေ အရောင်ပြောင်းလာခြင်း နှင့် ခမ်းခြောက်လာခြင်းစသည့် ဘေးအန္တရယ်ကို ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု နမ်ဆန်ယန်ဒေသခံတစ်ဦးက KNG သတင်းဌာနကို ယခုလို ပြောဆိုထားသည်။
ကချင်ပြည်နယ် ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် ရွှေတူးဖော်မှုအများအပြားရှိနေသော်လည်း လက်လုပ်လက်စားအများစု လုပ်ကိုင်စားသောက်နေသော အာလမ်(ALAM) ကျေးရွာတစ်ခုကိုသာ စစ်ကောင်စီတပ်က ဖမ်းဆီးမှု ပြုလုပ်နေသည်ဟု ဧရာ၀တီမြစ်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူတစ်ဦးက ထောက်ပြ ပြောဆိုသည်။ မြစ်ကြီးနားမြို့ရှိ အာလမ်ကျေးရွာ ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းဘေးရှိ လက်လုပ်လက်စားရွှေတူးဖော်မှုများနှင့် စက်ယန္တရားအချို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်မှ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ နံနက် ၁၀ နာရီခန့်တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် အာလမ်ကျေးရွာတစ်ခုကိုသာကွက်ပြီး ဖမ်းဆီးနေမည့်အစား အမှန်တကယ် စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် တူးဖော်နေသော နေရာအများစုကိုလည်း ဖမ်းဆီးသင့်သည်ဟု
ဝိုင်းမော်မြို့နယ် ရွှေညောင်ပင်ကျေးရွာတွင် ခမရ ၃၂၁ စစ်တပ်မှ မတရားသိမ်းဆည်းထားသော ဒေသခံများ၏ မြေယာများကို မတ်လ ၈ ရက်နေ့မှစပြီး ခြံစည်းရိုးကာရန် ကျောက်တိုင် စိုက်ထူလာသဖြင့် ဒေသခံများ စိုးရိမ်နေကြသည်။ မြစ်ကြီးနား-ဗန်းမော် လမ်းမပေါ် ရွှေညောင်ပင်ကျေးရွာ အခြေစိုက် ခမရ ၃၂၁ တပ်ရင်းမှ ဒေသခံများ၏ အိမ်ခြံမြေ၊ လယ်ယာမြေ၊ တောင်ယာမြေ နှင့် သချိုင်းမြေ ဧက ၁၀၀ ကျော်ကို တပ်ပိုင်ကျူးကျော်မြေအဖြစ် သိမ်းယူထားခြင်းဖြစ်ပြီး ယခု
မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်၊ တာလောကြီးဒေသဘက်တွင် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းသည့်နောက်ပိုင်း၌ ပိတ်ပင်ဖမ်းဆီးမှုမရှိတော့သည့်အတွက် တရားမဝင်ရွှေတူးဖော်မှု ပိုမိုများပြားလာကြောင်း ဒေသခံများထံမှ စုံစမ်းသိရှိရသည်။ တာလောကြီးဒေသဘက်တွင် ယခင်အစိုးရလက်ထက် တရားမဝင် ရွှေတူးဖော်မှုများရှိခဲ့သော်လည်း သက်ဆိုင်ရာမှဖမ်းဆီးမှုများ မကြာခဏရှိခဲ့သော်လည်း စစ်တပ်အာဏာသိမ်းသည့် ၂၀၂၁ မတ်လ နောက်ပိုင်းမှစတင်ကာ တရားမဝင်ရွှေတူးဖော်မှု သိသိ သာသာများပြားလာကြောင့် လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုသည့် တာလောကြီးကျေးရွာနေ အမျိုးသား တစ်ဦးက KNG သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။ “အခုကမြစ်ရိုးမှာ တော်တော်များတယ် ရွှေဖောင်ကြီးတွေနဲ့လုပ်ကြတာ အခုနောက်ပိုင်းမှာ ပိုပြီးလုပ်လာ ကြတာ ဒီအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းပေါ့ဗျာ။
ကချင်ပြည်နယ် ချီဖွေမြို့နယ် ပန်ဝါဒေသသို့ မြေရှားသတ္ထုတူးဖော်ရန်သွားသည့် အလုပ်သမားများကို ချီဖွေမြို့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွင် လူဦးရေကန့်သတ်ထားသော်လည်း စောင့်ဆိုင်းနေသူအလွန်များပြားနေကြောင်း သိရသည်။ ပန်ဝါဒေသသို့သွားမည့်အလုပ်သမားများကို ချီဖွေမြို့ ၄မိုင်ပြည်သူ့စစ်ဂိတ်တွင် Quarantine တစ်ပတ်စာအတွက် ကျပ်ငွေ ၁ သိန်းခွဲ ကောက်ခံသည့်အပြင် တစ်ပတ်လျှင် လူဦးရေ ၁၂၀ ဦးကိုသာ သွားခွင့်ပြုသော်လည်း စောင့်ဆိုင်းသူအများပြားနေသေးကြောင်း ချီဖွေဒေသခံတစ်ဦးက KNG ကို ပြောသည်။ “ချီဖွေကနေ တက်လာတဲ့သူတွေ ဘယ်လောက်များများ ဂိတ်မှာ မနက် ၉နာရီကနေ
ဝိုင်းမော်မြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင်တချို့ နေရပ်ပြန်နေပြီဖြစ်တဲ့ နမ်ဆန်ယန် ကျေးရွာမှာ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူတစ်ချို့က လယ်ယာမြေနဲ့ အိမ်ခြံမြေထိ ရွှေတူးဖော်ခွင့်ပြုနေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီဇင်ဘာလ နောက်ဆုံးအပတ်က နမ်ဆန်ယန်ဒေသခံတစ်ဦးဟာ သူ့ရဲ့မြေယာတွေ ဖျက်ဆီးခံရကြောင်း ဗီဒီယိုကို လူမှုစာမျက်နှာမှာတင်ပြီး အခုလိုပြောဆိုထားပါတယ်။ “အခုမြင်ရတဲ့အတိုင်းပဲ အားလုံး တူးဆွ တူးဖော်ထားကြပြီး ရွာကို မြေပြန်ညီပေးမယ်သာ ပြောတာ ဘာတစ်ခုမှ မညီထားပေးသေးဘူး။ ကျင်း ရေအိုင်တွေအပြည့်ပဲ။ ဘေးပတ်ပတ်လည် အားလုံးတူးဖော်နေဆဲပဲ။ ရွာက အားလုံးပျက်စီးကုန်နေပြီ။ ဘယ်ချိန်မှ
