မြစ်ဆုံ

ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ရွှေဖောင်တွေကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ မီးရှို့ဖျက်ဆီး

ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနားမြို့ မြစ်ဆုံအောက်ဘက်ကစလို့ ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ရွှေတူးဖော်နေတဲ့ ရွှေဖောင်တွေကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီကသိရပါတယ်။ မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ကစလို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ်အတွင်း စစ်ကောင်စီဘက်က စစ်သားနဲ့ရဲအင်အားအပြည့်သုံးပြီးတော့ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ရှင်းလင်းရေးခေါင်းစဥ်နဲ့ အသေးစားရွှေဖောင်လုပ်ငန်းတွေကို ရွေးပြီးဖမ်းဆီးမီးရှို့ခဲ့တာလို့ဒေသခံအမျိုးသားတစ်ဦး KNG.…

Read More »

မြစ်ဆုံ မှာ လုပ်ငန်းရှင်များ စက်ယန္တရားကြီးနဲ့ ရွှေတူးဖော်လို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီး

မြစ်ကြီးနားမြို့ အထက်ဘက်၊ ဧရာဝတီ မြစ်ဆုံဒေသ မှာ စစ်ကောင်စီတပ် နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် KIA နှစ်ဖက်တပ် နှင့် နီးစပ်တဲ့ လုပ်ငန်ရှင်တွေက စက်ယန္တရားကြီးနဲ့ ရွှေတူးဖော်မှုတွေကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပိုမိုပျက်စီးလာနေကြောင်း ဒေသခံတွေ ပြောဆိုနေကြပါတယ်။ မြစ်ဆုံ မြစ်ကမ်းတလျှောက် ဒေသခံတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ခဲ့မှုကြောင့် လအနည်းငယ် ယာယီရပ်တန့်ခဲ့တဲ့ နေရာတချို့မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ကုန်ပိုင်းက စတင်ပြီး…

Read More »

KIO ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မြစ်ဆုံအထက် အင်ဂျန်းယန်ဒေသမှာ ရွှေအလွန်အကျွံတူးဖော်လာ

၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ စစ်ကောင်စီထွက်သွားပြီးနောက် အင်ဂျန်းယန်ဒေသအလုံးစုံကို KIA ထိန်းချူပ်လိုက်တဲ့ ၉ လအတွင်း အင်ဂျန်ယန်မြို့တွင်းထိ ရွှေတူးတာတွေလုပ်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေပြောပါတယ်။

Read More »

မြစ်ဆုံအထက် တယန်ဇွပ်တစ်ဝိုက်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ KIO ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တချို့ မရပ်မနားသစ်ထုတ်လုပ်

မြစ်ကြီးနား – ဆွမ်ပရာဘွမ်လမ်း မြစ်ဆုံအထက် တယန်ဇွပ်တစ်ဝိုက်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ KIO ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တချို့ မရပ်မနားသစ်ထုတ်လုပ်နေပြီး ကားလမ်းပိတ်ထားပေမယ့် သစ်ကားကြီးတွေက ညတိုင်သွားလာနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ “တန်ဖရဲရွာကနေကျော်တက်သွားပြီး အခုတော့ ဟိုး..အထက်ဘက် ဆက်ထုတ်နေတယ်။ ဆွမ်ပရာဘွမ်လမ်းဘက် ထုတ်နေတယ်။ မရပ်မနား ဆက်တိုက်ပါပဲ။ ညပဲဖြတ်တယ်။ အဲဒီသစ်ကားကြီးတွေက အရှိန်နဲ့ အရမ်းမြန်မောင်းတယ်လေ။ သူတို့သစ်ကားဖြတ်ပြီဆို လူကိုလည်း တိုက်ပစ်လိုက်တယ်၊ ကျွဲ၊နွားတွေကိုလည်း တိုက်ပစ်လိုက်တယ်။ တစ်ညတည်းမှာ နွား ၂ ကောင်ကို ကားနဲ့တိုက်သွားတာရှိတယ်။ သူတို့ အဲလိုကားနဲ့တိုက်တာကြောင့် ရွာက နွားတွေတောင် တော်တော်သေတယ်။ ညပဲသွားတယ်။ နေ့ဆို လုံး၀ မတွေ့ဘူး။ ည ၁၀ နာရီဆိုတာနဲ့သွားပြီ။ တစ်ညမှာ ကားအစီး ၂၀ ကျော်လောက်ဖြတ်တယ်”လို့ တယန်ဇွပ်ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ မြစ်ကြီးနား – ဆွမ်ပရာဘွမ်လမ်းပိတ်ထားတာ ၂ လကျော်ကြာလာပြီဖြစ်ပြီး တခြားခရီးသွားကားနဲ့ ကုန်တင်ကားတွေ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်မရပေမဲ့လည်း သစ်ကားကြီးတွေတော့ မှောင်ခိုပုံစံနဲ့ ညအချိန်မှာသာ သယ်ထုတ်နေပြီး သစ်ကားတိုက်မှုကြောင့် ကျွဲ၊ နွားသေဆုံးတဲ့အပြင် လူထိခိုက်တာတွေပါ ရှိနေတယ်လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။  လက်ရှိ သစ်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းကို စစ်ကောင်စီကတော့ လမ်းကြောင်းသွားလာခွင့်ပြုထားပြီး ကချင်လွတ်လပ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့(KIO)ကတော့ အခွန်နဲ့လုပ်ကိုင်ခွင့်ပြုထားတာဖြစ်တယ်လို့ စုံစမ်းသိရှိရပါတယ်။ မြစ်ဆုံဒေသမှာ လုပ်ငန်းရှင် ခရိုနီတချို့ အရင်ကတည်းက ကျွန်းသစ်နဲ့ တခြားသစ်မာတွေကို  ဆက်တိုက်ထုတ်ယူခဲ့ပြီး လက်ရှိမှာတော့ မြစ်ဆုံဒေသ၊ ဖုန်အင်၊ အင်ဆော့–စတဲ့ကျေးရွာတစ်လျှောက် သစ်ပင်ကြီးတွေကုန်သလောက်ဖြစ်သွားပြီလို့ သိရပါတယ်။  ဒါကြောင့် မြစ်ဆုံအထက်ဘက် ဆွမ်ပရာဘွမ်လမ်း တယန်ဇွပ်ဘက်မှာ ဆက်လက်ထုတ်ယူနေပြီး လမ်းပိတ်ထားတဲ့ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ လတာအတွင်း ပိုမိုဆိုးရွားစွာ အလွန်အကျွံ သစ်ထုတ်ယူနေကာ တစ်ညမှာ သစ်ကားကြီးအစီး ၂၀ ကျော် ပုံမှန်ဖြတ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။  “အရင်ကလည်း သစ်ထုတ်တာတော့ အရမ်းထုတ်တယ်။ နေ့ ၊ ညမပြတ် သစ်ကားတွေဖြတ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုတော့ အခြားကားတွေ၊ ခရီးသည်၊ ကုန်ကားတွေတော့ မဖြတ်ခိုင်းပြီး သူတို့ သစ်ကားကြီးတွေပဲ ညတိုင်းဖြတ်တာ။ နေခင်းဆို အို..တောချောင်တွေထဲ တန်းစီပုန်းထားပြီး ညရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ ဆင်းလာပြီ။ တန်းစီဖြတ်လာပြီ”လို့ပြောပါတယ်။ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး အရေးယူပေးမယ့်သူမရှိတာကြောင့် ဒေသခံတွေကတော့ ဒီလုပ်ရပ်တွေကို အလိုမရှိပေမဲ့ အရေးယူပေးဖို့အတွက် ဘယ်အဖွဲ့ကိုတောင်းဆိုရမှန်းမသိတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။  Kachin Environmental Group(KEG)အဖွဲ့က စာရင်းပြုစုထားချက်အရ ပြီးခဲ့တဲ့ ၄ လတာကာလအတွင်း သူဌေးတစ်ယောက်တည်းမှာတင် သစ်တန် ၁,၀၀၀ ခန့် ထုတ်ယူထားတယ်လို့ သိရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။  အခုလိုသစ်ထုတ်လုပ်ဖို့ အလွန်အကျွံလုပ်ဆောင်နေတာတွေကို တာဝန်ယူဖြေရှင်းပေးဖို့ အဲဒီဒေသမှာ အုပ်ချုပ်နေသူတွေမှာ တာဝန်ရှိတယ်လို့ KEG က ထောက်ပြပြောဆိုပါတယ်။ “ဒီသစ်ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး အဲဒီဒေသမှာ ထိန်းချုပ်၊ အုပ်ချုပ်နေတဲ့သူတွေပေါ်မှာ တာဝန်ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုချိန်က နိုင်ငံရေးမကောင်းတာကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး လုပ်စားနေကြတာဆိုတော့ အရမ်းကြီး တကယ်တာဝန်ယူဖြေရှင်းပေးဖို့ ခေါင်းဆောင်တွေ ဘယ်သူမှ မရှိဘူး။ ဒါကြောင့် သူတို့က ပိုပြီးလုပ်စား ပျော်နေကြတာဖြစ်တယ်”လို့ပြောပါတယ်။ မြစ်ဆုံဒေသကို စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လုပ်ငန်းရှင် ဦးယွပ်ဇေခေါင် က နယ်မြေပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာ သိမ်းယူလိုက်ပြီး ရွှေတူးဖော်တဲ့အပြင် သစ်ထုတ်လုပ်မှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။  လက်ရှိမှာတော့ မြစ်ဆုံတစ်လျှောက် တန်ဖရဲ၊တန်ယန်ဇွပ် ဒေသမှာသစ်ထုတ်လှုပ်မှုတွေဟာ သိသိသာသာ ထုတ်ယူလာကြတာဖြစ်ပြီး အရင်နှစ်တွေထက် ၂ ဆနှုန်းနဲ့ ထုတ်ယူနေကြတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။မြစ်ဆုံအထက် မြစ်ကြီးနား – ဆွမ်ပရာဘွမ်လမ်းတစ်ကြော ကျွန်းသစ်နဲ့ တခြားသစ်မာကြီးတွေထုတ်လုပ်နေသူတွေဟာ ဘယ်လုပ်ငန်းရှင်တွေဆိုတာကိုတော့ အတိအကျ သိရဖို့ KNG ကလည်း ဆက်လက်စုံစမ်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ By – ဂျာဘောက်ရာ

Read More »

မြစ်ဆုံ တန်ဖရဲချောင်းမှာ ဒေသခံတွေကန့်ကွက်နေတဲ့ကြား လုပ်ငန်းရှင်တစ်ချို့ရွှေတူးဖို့ပြင်ဆင်နေ

“တန်ဖရဲချောင်းရှိလို့ တန်ဖရဲရွာဖြစ်လာတယ်။ တန်ဖရဲချောင်းနဲ့မြစ် ဆုံရာမှာ အခုရွှေတူးဖို့လုပ်နေတယ်။ ရွာသားတချို့စုပေါင်းပြီး ဒီသမိုင်းဝင်နေရာမှာ ရွှေမတူးဖို့ ကန့်ကွက်ပြောဆိုခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်မခံဘူး။ လုပ်ငန်းရှင်တွေဘက်က ရွာကိုယ်စားလှယ်တစ်ယောက်ရှာပြီး ရွာသားတချို့ရဲ့လက်မှတ်လိုက်ယူပြီး KIA ဆီ တင်ပြတယ်။ ဟိုဘက်ကလည်း ရွာသားတွေလက်ခံရင်တော့ တူးကြတော့ဆိုပြီး…

Read More »

မြစ်ဆုံအနီးတစ်ဝိုက်မှာ ရွှေမတူးကြဖို့ ဒေသခံတွေ ကန့်ကွက်

မြစ်ဆုံအနီးကျေးရွာတွေမှာ ရွှေတူးဖို့မြေကွက်ဝယ်သူတွေများလာတာကြောင့် ဒေသခံတွေစိုးရိမ်ပြီးတားမြစ်ချက်ဆိုင်းဘုတ်တွေကို မြစ်နားတစ်လျှောက်နဲ့ ကျေးရွာတွေထဲ လိုက်လံကပ်တဲ့လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း မြစ်ဆုံဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။

Read More »

သယံဇာတ တူးဖော်မှုဟာ အနာဂတ် လူသားတွေရှင်သန်ဖို့ ခက်ခဲလာနိုင်ပြီး ကချင်ဒဏ္ဍာရီပုံပြင်တွေလည်း ပျောက်ကွယ် သွား​စေနိုင်

စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ကချင်စီးပွားရေးမှာဂေဟစနစ် နဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ပျက်စီးစေတဲ့ မြစ်များကို ပျက်စီးစေတဲ့ ရာသီဥတုဆိုင်ရာကို ခြိမ်းခြောက်မဲ့ ရွှေတူးဖော်တဲ့ အကြီးစားလုပ်ငန်းကြီးတွေကို ပူတာအိုခရိုင် မချမ်းဘော်မြို့နယ် နမ်းထီးချောင်းနှင့် မေခမြစ်နဲ့ မလိခမြစ်အထက်ပိုင်း  မြစ်ဆုံ နှင့်ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက် ကမ်းတွေမှာ…

Read More »

မြစ်ဆုံနှင့် ချီဖွေဒေသတွင် ကန့်ကွက်နေသည့်ကြား စက်ယန္တရားကြီးဖြင့် ရွှေတူးဖော်မှု မိုများပြားလာ

ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့အထက်ပိုင်း မြစ်ဆုံဒေသတဝိုက် နှင့် ချီဖွေမြို့ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အာဏာရှင်နှင့်ဆက်နွယ်သူများက စက်ယန္တရားကြီးများဖြင့် ရွှေတူးဖော်မှု အလွန်များပြားလာကြောင်း ဒေသခံများပြောသည်။ မြစ်ဆုံဒေသတဝိုက်တွင် ဒေသခံများကန့်ကွက်နေသည့်ကြား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်အချို့က ငါးမွေးမြူသည့် လုပ်ငန်းအသွင်ယူပြီး ရွှေတူးဖော်သည့် လုပ်ငန်းများကို လုပ်ဆောင်နေကြောင်း…

Read More »