စစ်ဘေးရှောင်

ခါနန်စစ်ရှောင်တွေ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေပြီး ကလေးသူငယ် ၁၀၀ ကျော်ပညာရေးရပ်နားထားရ

ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်မြို့ ဝူယန်ကျေးရွာကနေ မုတ်ကျိတ်၊နောင်းခရူးဘက်ကို ထွက်ပြေးနေကြတဲ့ ခါနန်စစ်ရှောင်စခန်းက ပြည်သူများ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေတဲ့အပြင် ကလေးသူငယ် ၁၀၀ ကျော်လည်း ပညာဆက်လက်သင်ကြားနိုင်ဖို့ အခက်တွေ့နေတယ်လို့ ခါနန်စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ ခါနန်စစ်ရှောင်စခန်းမှာ အရင်က စစ်ရှောင်အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပေမယ့် အခြေအနေအမျိုးမျိုးကြောင့် အိမ်ခြေ ၁၈၅ အိမ်သာကျန်ရှိတော့တာဖြစ်ပြီး အဲဒီစစ်ရှောင်ပြည်သူတွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုတွေကြုံတွေ့နေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါအပြင် လက်ရှိကချင်ပြည်နယ်ရဲ့ ဖုန်းနဲ့အင်တာနက်လိုင်း ခက်ခဲမှုတွေကြောင့် အရင်ကထက် အကူအညီတွေရရှိဖို့  ပိုမိုခက်ခဲလာတာဖြစ်တယ်လို့ ခါနန်စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံက KNG ကို ပြောပါတယ်။ “အခုခက်တယ်ဆိုတာက ဆန်ပေါ့ ဆန်သာရမယ်ဆိုရင် ကျန်တာက ကျွန်တော်တို့ ဖြစ်သလိုဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ တောထဲမှာခူးစားပြီးနေလို့ရတယ် ဆန်ခက်ခဲတော့ဘယ်လိုမှလုပ်လို့မရဖြစ်နေတာပေါ့”လို့ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိ စစ်ရှောင်အိမ်ခြေထက်ဝက်လောက်က ဆန်တွေပြတ်လပ်နေတာဖြစ်ပြီး ကျန်တဲ့အိမ်ခြေတစ်ဝက်ကတော့ မနှစ်တုန်းက စုဆောင်းထားတဲ့ ဆန်စပါး‌တွေနဲ့မျှပြီးစားသုံးနေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ခုလိုအစားအသောက်ပြတ်လပ်မှုတွေကြုံတွေ့နေရသလို တစ်ဖက်မှာလည်း စစ်ရှောင်စခန်းတွင်းက စာသင်အရွယ်ကလေးသူငယ် ၁၀၀ ကျော်လည်း ပညာရေးရပ်နားထားရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ “ဝါးရှောင်ဘက်သွားတက်ဖို့ကလည်း သွားဖို့လာဖို့ကခက် တချို့မိဘတွေက မလွတ်ရဲဘူးပေါ့ နိုင်ငံရေးမကောင်းတော့ လမ်းမှတစ်ခုခုဖြစ်ပြီးပြန်မလာမှာစိုးရိမ်ကြတော့ ပြီးတော့ ဒီမှာကိုယ်ဟာကို ကျောင်းပြန်ဖွင့်ဖို့အတွက်ဆိုရင်လည်း စေတနာဝန်ထမ်းက ပြန်ခက်ဖြစ်နေတယ်”လို့ စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံက ဆက်ပြောပါတယ်။ ဒီကလေးသူငယ်တွေဟာ နှစ်ဆန်းပိုင်းကတည်းကနေ ဒီနေ့ထိ ၇ လအကြာ ပညာရေးရပ်နားထားရတာဖြစ်ပြီး တချို့ကလေးမိဘ‌တွေကတော့ ကလေးတွေပညာရေးအတွက် နီးစပ်ရာ ဆွေမျိုးတွေရှိတဲ့ မြစ်ကြီနားမြို့ကို ပြောင်းရွေ့သွားကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ လက်ရှိစစ်ရှောင်စခန်းထဲမှာ ကျန်နေတဲ့ကလေးသူငယ်တွေကတော့ မူကြိုအရွယ်ကနေ ၁၂တန်းအရွယ်ထိ ပါဝင်တာဖြစ်ပြီး မူလတန်းအရွယ်တွေကတော့ အများဆုံးဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ခါနန်စစ်ရှောင်စခန်းကပြည်သူတွေဟာ ဝိုင်းမော်မြို့နယ် ဝူယန်ကျေးရွာကနေ စစ်ရှောင်လာကြတာဖြစ်ပြီး လက်ရှိဝိုင်းမော်မြို့ရဲ့ ၇မိုင်အကွာမှာရှိတဲ့ မုတ်ကျိတ်နဲ့နောင်ခရူးကျေးရွာတွေမှာ တိမ်းရှောင်နေကြတာဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုလသမ္မဂလူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး(UNCHO)ရဲ့  ၂၀၂၄ ဧပြီလ ၅ရက်နေ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ ကချင်ပြည်နယ်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ၇ရက်နေ့ကစပြီး စစ်ပွဲကြောင့် မြို့နယ်၁၀ခုလောက်က အရပ်သားပြည်သူ ၁၈၀၀၀ ဝန်းကျင် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါအပြင် ကချင်ပြည်နယ်မှာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ရှောင်ဦးရေ၈သောင်း၄ထောင်၄ရာ(၈၄၄၀၀)ထိတိုးလာတယ်လို့ ကုလသမ္မဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး(UNCHR)ကနေပြီးတော့ ဩဂုတ်လ၁၄ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ထားတာဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ By – Hope

Read More »

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကချင်မှာစစ်ရှောင် ၈ သောင်းကျော်ထပ်တိုးလာ

ကချင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီအာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်ရှောင်အရေအတွက် ၈ သောင်းကျော် ထပ်တိုးလာတယ်လို့ ကုလသမ္မဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးရုံး(UNHCR) ဩဂုတ်လထဲမှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ် KIA နဲ့ စစ်တပ်တို့ တစ်ကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ စတင်လာချိန်ကတည်းကနေ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ရီလထိ စစ်ရှောင်ဦးရေဟာ တစ်သိန်းတစ်သောင်းငါးရာ(၁၁၀၅၀၀ ) ထိသာရှိပေမယ့် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂၀၂၄ ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်အထိ တစ်သိန်းကိုးသောင်းလေးထောင်ကိုးရာ( ၁၉၄၉၀၀)ထိ မြင့်တက်လာတယ်လို့ ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့ UNHCR ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီထုတ်ပြန်ချက် နှစ်ခုကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါက အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၃ နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း စစ်ရှောင်ဦးရေ ရှစ်သောင်း လေးထောင် လေးရာ(၈၄၄၀၀)ထိတိုးလာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ကချင်မှာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဧပြီအထိ ရွာလုံးကျွတ်စစ်ရှောင်ရတာမရှိခဲ့ပေမယ့် ဧပြီလ ၂၈ ရက်နောက်ပိုင်း ရွှေကူမြို့ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတိုက်ပွဲပြင်းထန်လာတာကြောင့် ရွာပေါင်း ၁၂ ရွာပြည်သူ တစ်သောင်းကျော် ပထမဆုံးရွာလုံးကျွတ်ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရပါတယ်။ အဲဒိီနောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၇ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း KIA ပူးပေါင်းတပ်ရဲ့စစ်ဆင်ရေးအတွင်းတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဝိုင်းမော်မြို့နယ်ထဲက ရွာပေါင်း ၂၀ ထက်မနည်းတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြသလို၊ မိုးမောက်၊ မံစီ၊ ဖားကန့်မြို့နယ်၊ပူတာအို နေရာဒေသအသီးသီးက ပြည်သူသောင်းနဲ့ချီထပ်ပြီး တိမ်းရှောင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ၃ နှစ်ကျော်ကာလကြာလာချိန်မှာ ကချင်ပြည်နယ်နေရာအနှံ့ စစ်ဘေးရှောင်သူတွေများနေတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။  လက်ရှိ ဒီစစ်ရှောင်တွေထဲက နေရပ်ပြန်သူတစ်ချို့ရှိနေပမယ့် အများစုကတော့ နေရပ်ပြန်လို့မရသေးဘဲ မြစ်ကြီးနား၊လိုင်ဇာ၊မိုင်ဂျာယန်၊ ဂွေထုဘက်ကို အများပိုင်းတိမ်းရှောင်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လတ်တလော ဖုန်း၊အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ခံထားရတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်မှာ မန္တလေး–မြစ်ကြီးနားလမ်းလည်း ထပ်ပြီးသွားလာခွင့်ပါပိတ်ခံထားရတဲ့တွက် စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ အဖက်ဖက်ကနေ ပိုပြီးခက်ခဲလာနေကြတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ “စစ်ရှောင်စခန်းတိုင်းမှာ  သူတို့အတွက် နေစရာတွေ ဆေးဝါးနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေက လိုအပ်နေတယ် ပြီးတော့ ကျောင်းသားတွေအတွက် စာသင်မဲ့နေရာတွေ ဆရာတွေမလုံလောက်တာကိုတွေ့ရတယ် မိဘတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ဖို့အခက်အခဲတွေရှိနေတာကိုတွေ့ရတယ်”လို့ KHRW(Kachin Human Right Watch )အဖွဲ့မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျက်ကော့ပ်(JACOP)က KNGကိုပြောပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ ဆိုရင်လည်း မြန်မာနိုင်ငံဟာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့နယ်နိမိတ်ဧရိယာ ပိုမို ကျယ်ဝန်းလာပြီး ကမ္ဘာ့အဆင့် ၉ နေရာရောက်ရှိနေတယ်လို့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဖြစ်စဉ်တွေနဲ့ တည်နေရာလေ့လာရေးအဖွဲ့(ACLED)ရဲ့  ဩဂုတ်လ၆ရက် ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။ ခုလိုအခြေအနေတွေနဲ့ပက်သက်ပြီး အရပ်သားပြည်သူတွေအနေနဲ့ သူတို့ကိုယ်တိုင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ အခက်အခဲတွေရှိနေနိုင်တယ်လို့ ရှေ့ပြေးအသံအဖွဲ့(Progressive Voice)ဥက္ကဌ ဒေါ်ခင်ဥမ္မာက သုံးသပ်ပြောဆိုပါတယ်။ “တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ  တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေက သူတို့ကိုယ်သူတို့တက်နိုင်သမျှ ကာကွယ်နိုင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့သတင်းအချက်အလက် စနစ်တကျပြင်ဆင်ပေးဖို့ လက်တွေ့ကျတဲ့ ပြင်ဆင်မှုလေးတွေ စီစဉ်ဖို့လိုပါမယ်။ လိုက်နာ ကျင့်သုံးရမယ့် မူ (Code of Conduct) တွေကို သေချာအကောင်အထည်ဖော်ဖို့လိုတယ် NUG၊ ERO ၊PDFဒီတပ်တွေမှာ ဦးဆောင်ကျတဲ့ သူတွေအနေနဲ့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေကနေပြီးတော့ လူအခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဝိုင်းဝန်းအားဖြည့်ပါဝင်ပေးနိုင်တဲ့ ကိစ္စရပ်တွေကို သူတို့လက်ကမ်းကြိုဆိုသင့်တယ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ ပိုလုပ်သင့်တယ်”လို့ဆိုပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ လေယာဉ်နဲ့ ဒရုန်းတွေ အသုံးပြုတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ပြည်တွင်းစစ်တွေကြောင့် အရပ်သားသေဆုံးမှုမှာလည်း ကမ္ဘာ့အဆင့် ၃ အထိ ရှိလာခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ပဋိပခအညွှန်းကိန်း အဆင့်မှာလည်း ၂အထိရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အရပ်သားတွေအတွက် အန္တရာယ်အရှိဆုံးအဆင့် ၄ နေရာ ရပ်တည်နေတယ်လို့ ACLEDရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပ်ပါတယ်။…

Read More »

မိုးမိတ် စစ်ဘေးရှောင် ၁ ထောင်ကျော်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာအကူညီတွေလိုအပ်နေ

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မိုးမိတ်မြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင် ၁ ထောင်ကျော်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာအကူညီလိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီနေသူတွေဆီကသိရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့ကစလို့ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ တအာင်းတပ်မတော် TNLAပူးပေါင်းအဖွဲ့ တို့အကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့  မိုးမိတ်မြို့ပေါ်မှာ ဒေသခံတွေ ဘေးလွှတ်ရာ ကျေးရွာတွေနဲ့ မန္တလေးမြို့ ဘက်ကိုအဓိကထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြတာလို့ ပြောပါတယ်။ “၂ မိုင် ၃ မိုင်လောက်ဝေးတဲ့ရွာလေးတွေလည်းရှောင်ကြတယ်။ ကျနော်အခုကူညီနေတာဆို စစ်ရှောင် ၁ ထောင်ကျော်တယ်။ အဓိက တော့ မိုးမိတ်မြို့နယ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ၉၀၀ လောက်ရယ် မန္တလေးမြို့ရောက် နေတဲ့ ၁၀၀လောက်ရှိတယ်။“လို့ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီနေသူတစ်ယောက်ကပြောပါတယ် လက်ရှိ စစ်ဘေးရှောင်နေသူအများစုဟာ အသက် ၅၀ ကျော်အရွယ်နဲ့ အသက် ၁၅ နှစ်အောက်ကလေးငယ်တွေကအများဆုံးဖြစ်ပြီး အဓိကတော့ စားနပ်ရိက္ခာဖြစ်တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။ အဲ့ဒီစစ်ဘေးရှောင်တစ်ထောင်ကျော်ထဲက စစ်ရှောင် ၉၀၀ ဝန်းကျင်ဟာ မိုးမိတ်မြို့နဲ့ ၂ မိုင်လောက်ပဲဝေးတဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ တိမ်းရှောင်နေကြသလို စစ်ဘေးရှောင် ၁၀၀ ကျော်ကတော့ မန္တလေးမြို့က ဘုန်းကြီး ကျောင်းနဲ့ ဆွေမျိုးတွေအိမ်မှာတိမ်းရှောင်နေကြတာလို့…

Read More »

ဝါးရှောင်စစ်ရှောင်တွေ အစားအသောက်နဲ့ယာယီတဲဆောက်ဖို့အကူအညီလိုအပ်နေ

ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်မြို့နယ် ဝါးရှောင်ကျေးရွာကနေ ဆိုင်လော်ရွာ(Sailaw Mare)ဘက်ကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြတဲ့ စစ်ရှောင်တွေ အစားသောက်နဲ့ယာယီတဲဆောက်ဖို့ အကူညီလိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်များက ပြောပါတယ်။ ဝါးရှောင်ကျေးရွာပြည်သူအများပိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့ မေလ ၇ ရက်နေ့ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်နဲ့ စစ်တပ်တို့အကြာားတိုက်ပွဲကြောင့် နေရပ်စွန့်စွာထွက်ပြေးကြပြီး ချီဖွေမြို့သွားလမ်းပေါ်ရှိ ဆိုင်လော်ရွာ  စာသင်ကျောင်းမှာ သွားရောက်တိမ်းရှောင်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စာသင်ကျောင်းတွေ ပြန်ဖွင့်ဖို့ အချိန်ရောက်လာတဲ့အတွက် စစ်ရှောင်တွေဟာ စာသင်ကျောင်းကနေ ပြန်ပြောင်းရွေ့ဖို့လိုအပ်လာပြီး အစားအသောက်နဲ့စစ်ရှောင်တဲတွေဆောက်လုပ်ဖို့ အကူအညီတွေလိုအပ်နေတယ်လို့ ဝါးရှောင်ကျေးရွာဒေသခံတွေက KNGကိုပြောပါတယ်။  ခုလို နေရာထပ်ပြီးပြောင်းရွှေ့ဖို့ပြင်ဆင်နေတဲ့ဝါးရှောင်စစ်ရှောင်တွေ အိမ်ခြေ ၂၀၀ ဝန်းကျင်ရှိပြီး ယာယီတဲဆောက်ဖို့ မိုးကာ၊ ပျဉ်၊ ဝါး နဲ့တစ်ခြားအစားသောက် ကူအညီလိုအပ်နေတယ်လို့ ဝါးရှောင်ကျေးရွာဒေသခံ ရွာလူကြီး တစ်ဦးကခုလိုပြောပါတယ်။ “အခုကျွန်တော်တို့ပြင်ဆင်ဖို့လုပ်ထားတာက အိမ်ခြေ ၂၀၀ကျော်အတွက် ဆိုတော့ တော်တော်တော့မလွယ်ဘူးပေါ့ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့က ဆင်းရဲချမ်းသာမရွေး ဖေးမလိုစိတ်နဲ့ပေါ့ ဒါပေမယ့်လည်း အခြေအနေအရ ဘယ်လိုပြန်ဖြစ်မလဲတော့ မသိသေးဘူး”လို့ဆိုပါတယ်။ လတ်တလော ဆိုင်လောကျေးရွာမှာ ကလေးသူငယ်၊သက်ကြီးရွယ်အိုတွေအပါအဝင် ဝါးရှောင်စစ်ရှောင်ပြည်သူ ၅၀ ဦးဝန်းကျင် ကြိုတိမ်းရှောင်နေထိုင်နေကြပြီဖြစ်ပြီး ကျန်တဲ့သူတွေကတော့ စစ်ရေးအခြေအနေကို စောင့်ကြည့်ပြီး မိုးစပါးစိုက်ပျိုးပြီးမှသာ ဆိုင်လောစစ်ရှောင်စခန်းကို ပြောင်းရွှေ့ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြတာဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါအပြင် တစ်ဖက်မှာတော့ ကုန်ဈေးနှုန်းအခြေအနေ၊လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေကြောင့် အလုပ်အကိုင်ရှားပါးလာပြီး စားဖို့သောက်ဖို့ ခက်ခဲလာတယ်လို့ စစ်ရှောင်အမျိုးသမီး တစ်ဦးက ခုလိုပြောပါတယ်။ “အခက်အခဲကတော့ အဓိကတော့ပိုက်ဆံပေါ့ အစားအသောက်တွေလည်း ဝယ်စားရ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေလည်းမြင့်တော့ ပြီးတော့ တချို့ဆို ဘာဝယ်စားရမှန်းမသိဘဲ နေနေကြတဲသူတွေလည်းရှိနေကြတယ်”လို့ဆိုပါတယ်။ ဝါးရှောင်စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဟာ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေလက်လှမ်းမှီဖို့ခက်တဲ့ ဆိုင်လော်လို ကျေးရွာကိုယ်ထူကိုယ်ထပုံစံမျိုးနဲ့ စစ်ရှောင်နေကြတာဖြစ်တဲ့အတွက် တစ်ခြားစစ်ရှောင်တွေလို အစားအသောက် ၊ဆေးဝါးနဲ့ မိုးကာပစ္စည်း စတဲ့အကူအညီတွေရရှိဖို့ခဲယဉ်းနေတာဘဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သောက်ရေနဲ့ သုံးရေအတွက် တောင်ကျရေကိုလှောင်ထားတဲ့ရေကန်ကရေကိုအသုံးပြုနေကြပြီး မိုးရွာသွန်းချိန် ရေနှောက်သွားတတ်တဲ့အတွက် အဲဒီကရေတွေကို အသုံးပြုတဲ့သူတချို့ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါနဲ့ ငှက်ဖျားရောဂါတွေလည်း ဖြစ်နေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ဇွန်လကဆိုရင် တောတောင်တွေထဲမှာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေတဲ့ ဝါးရှောင်ဒေသခံစစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဟာ ငှက်ဖျားရောဂါတွေအဖြစ်များနေပြီး ဆေးဝါးအကူအညီတွေလည်း ခက်ခဲနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဝါးရှောင်ရွာအထက်မှာရှိတဲ့ ၁၃ မိုင်စုပေါင်းဂိတ်စခန်း ဆဒုံး၊ချီဖွေကနေ ဝိုင်းမော်မြို့ထဲဝင်တဲ့တစ်ခုတည်းသော စစ်တပ်ဂိတ်စခန်းဖြစ်ပြီး အဲဒီဂိတ်စခန်းကို KIA ပူးပေါင်းတပ်တွေ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်တဲ့နေ့ကစပြီး စစ်တပ်နဲ့ KIA တပ်တို့အကြား ဇွန်လကုန်ထိ စစ်ရေးတင်းမာနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဝါးရှောင်ကျေးရွာက ဒေသခံပြည်သူတွေဟာ  လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကလုပ်ကိုင်ကြတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပြီး ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ကျား ၂၁၇၇ ဦး၊ မ ၂၂၇၃ ဦး၊ လူဦးရေစုစုပေါင်း ၄၄၅၀ ဦး နေထိုင်တဲ့ ရွာဖြစ်ပါတယ်။ By – Hope

Read More »

အင်းတော်နယ်ထဲက ၂ နှစ်ကျော်ကြာစစ်ဘေးရှောင်ခဲ့တဲ့ ရွာပေါင်း ၁၀ ရွာကျော်နေရပ်ပြန်

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အင်းတော်မြို့နယ်ထဲက ၂ နှစ်ကျော်စစ်ဘေးရှောင်ခဲ့တဲ့ ရွာပေါင်း ၁၀ ရွာက ပြည်သူတွေနေရပ်ပြန်နေပြီလို့ သိရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှာ အင်းတော်မြို့နယ် မော်တိတ်ဒေသထဲကို စစ်ကောင်စီတပ်အင်းအားအလုံးအရင်းဝင်ရောက်လာပြီး မော်တိတ်ကျေးရွာအုပ်စု နန့်သာရွာမှာအထိုင်ချကာ နေအိမ်တွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာ၊အရပ်သားတွေကိုဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်တာတွေကြောင့် မော်တိတ်ဒေသတစ်ခုလုံးက ပြည်သူတွေ တောတောင်ထဲစစ်ဘေးရှောင်ခဲ့ကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ၂ နှစ်ကျော်အကြာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လမှာ တော်လှန်အင်အားစုတွေက မော်တိတ်ဒေသတစ်ခုလုံးကို ဝင်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီဖြစ်တာကြောင့် ရွာပေါင်း ၁၀ ရွာက ပြည်သူတွေ ဇူလိုင် ၁၁ ရက်နေ့ကစပြီး နေရပ်ကိုပြန်ဝင်နေကြပြီလို့ အောင်းကုန်းကျေးရွာ စစ်ရှောင်အမျိုးသားတစ်ဦးက KNGကိုပြောပါတယ်။ “အားလုံးကိုယ့်အိမ်ကိုယ့်ယာထဲကိုပြန်ဝင်နေကြပြီ ကာကွယ်ရေးတွေဘက်ကလည်းဝင်ကြတော့ကိုယ့်အိမ်ကိုယ့်ယာထဲဝင်ပြီးလုပ်စရာရှိတာလုပ်ကြတော့လို့ပြောလို့ အားလုံးကပြန်ဝင်စပြုနေပြီ ။အရင်ဦးဆုံးတော့သန့်ရှင်းရေးတွေဘာတွေလုပ်ရအုံးမှာ“လို့ သူကပြောပါတယ်။ ၂ နှစ်ကျော်ကြာစစ်ဘေးရှောင်ခဲ့ကြတဲ့ ကျေးရွာတွေဟာ နန့်သာ၊ အောင်းကုန်း၊အင်ပင်၊ကျွန်းတော၊တုံ့တော်၊မော်တိတ် ၊ပေဘင်ကျေးရွာတွေအပါအဝင် စုစုပေါင်းရွာပေါင်း ၁၀ ရွာဖြစ်ပြီး လက်ရှိ မော်တိတ်ဒေသတစ်ခုလုံးစစ်ကောင်စီတပ်တွေကင်းစင်သွားပြီဖြစ်တာကြောင့် နေရပ်ပြန်ဝင်နိုင်တာဖြစ်တယ်လို့ အင်ပင်ကျေးရွာထဲက စစ်ရှောင်အမျိုးသားတစ်ဦးကပြောပါတယ်။  တောတောင်တွေထဲမှာ ၂ နှစ်ကျော်ကြာစစ်ဘေးရှောင်ပြီး အခုလိုနေရပ်ပြန်ဝင်တဲ့အချိန် စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် အဓိကအခက်အခဲကစားဝတ်နေရေးနဲ့ နေရာထိုင်ခင်းအခက်အခဲတွေကြုံတွေ့နေရတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေကဆိုပါတယ်။ “အဓိကအခက်အခဲက ဘာဖြစ်သလဲဆိုတော့ စားရေးသောက်ရေးပဲပါ့ တလျှောက် လုံးလည်းမရှိ ရှိအောင်ကြံဖန်စားသောက်လာခဲ့ကြတာ အခုကအိမ်တွေလည်းပြန်ဆောက်ရမှာနဲ့ဆိုတော့ပိုခက်ခဲမှာပေါ့ပြီးတော့တချို့က နေစရာအိမ်မရှိကြဘူး မီးလောင်ကုန်တာ“လို့ နန့်သာကျေးရွာနေစစ်ရှောင်အမျိုးသားတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ မော်တိတ်ဒေသထဲက နေရပ်ပြန်မယ့်စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် အစားအသောက်အကူအညီတွေလိုအပ်နေသလို အောင်ကုန်း၊နန့်သာနဲ့အင်ပင်ရွာတွေထဲက နေအိမ်မီးရှို့ခံရတဲ့ အိမ်ခြေ ၅၀ ကျော်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက်လည်းအကူအညီတွေလိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေကပြောပါတယ်။ လက်ရှိနေရပ်ပြန်နေကြတဲ့ ကျေးရွာတွေဟာ အင်းတော်မြို့နဲ့ ၁၀ မိုင်နီးပါးဝေးတဲ့နေရာမှာတည်ရှိပြီး စစ်ကောင်စီအတွက်ကုန်းကြောင်းအရအရေးပါတဲ့ အင်းတော်–ဗန်းမောက် မဟာဗျူဟာမြောက်တဲ့ကားလမ်းပိုင်းမှာတည်ရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်းတော်တစ်နယ်လုံးမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အင်းတော်မြို့တွင်းအထိုင်တပ်တစ်ခုနဲ့ နဘားလမ်းဆုံ ဒေသအခေါ် (ဂျပန်လိူင်ဂူ)စတဲ့ နှစ်နေရာမှာသာကျန်ရှိတော့တာကြောင့် အင်းတော်မြို့ခံတွေလည်း တိုက်ပွဲဖြစ်လာမှာကိုစိုးရိမ်ပြီး ကြိုတင်ရှောင်တိမ်းတာမျိုးရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ “အခုကမကျန်တော့ဘူးလေ အဓိကအင်းတော်မြို့တွင်းတစ်ခုပဲ ကျန်မှာ အဲ့ကြောင့်မြို့ထဲကလူတွေကတချို့အစိုးရိမ်လွန်ပြီးပြောင်းနေကြတယ်တချို့လည်းမြို့ကိုသိမ်းလာတော့မယ်ဆိုတဲ့ ကောလဟာလသတင်းတွေကြောင့်ကြိုတင်ရှောင်နေကြတာရှိတယ်“လို့ ဒေသခံအမျိုးသားတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ ၂၀၂၂ခုနှစ် မတ်လ တုန်းကမော်တိတ်ဒေသထဲ ဝင်ရောက်လာတဲ့စစ်ကြောင်းတွေဟာ တပ််မ ၇၇ နဲ့ တပ်မ ၈၈ လက်အောက်ခံ ခြေလျှင်တပ်ရင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်းတော်မြို့နယ်ဟာ ကချင််နဲ့စစ်ကိုင်းအစပ် မန္တလေး –မြစ်ကြီးနားကားလမ်းပိုင်းမှာတည်ရှိတာ ဖြစ်ပြီး စစ်ကောင်စီတပ်အတွက် ကချင်ပြည်နယ်ဘက်ကို ကုန်းကြောင်းနဲ့ ထောက်ပို့လမ်းကြောင်းသုံးဖို့အရေးပါတဲ့လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ တည်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ By – Zaw Zaw

Read More »

ရေဘေးကြုံတွေ့နေကြတဲ့ နောင်းချိန်းနဲ့လဘန်ရွာ စစ်ဘေးရှောင်များ အစားသောက်နဲ့ဆေးဝါးကူညီထောက်ပံ့မှုအရေးပေါ်လိုအပ်နေ

ဝိုင်းမော်မြို့နယ် နောင်းချိန်းနဲ့ လဘန်ကျေးရွာမှာ ရေဘေးဒုက္ခကြုံနေတဲ့ စစ်ရှောင်ပြည်သူများတွက် အစားအသောက်နဲ့ ဆေးဝါးအကူညီထောက်ပံ့မှုအရေးပေါ်လိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်တာဝန်ခံတွေကပြောပါတယ်။ ဇူလိုင် ၂ ရက်နေ့ ဒီနေ့မနက်ပိုင်းကစပြီး ဧရာ၀တီမြစ်ရေတဖြည်းဖြည်းကျဆင်းသွားပြီဖြစ်ပေမဲ့ ရေကြီးမှုကြောင့်ပျက်စီးသွားတဲ့ အဆောင်တွေရှိသလို တစ်ချို့စစ်ရှောင်စခန်းမှာတော့ ရေပြည့်နေသေးတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ “လောလောဆယ် ရေကျပြီဆိုပေမဲ့ နေစရာခက်သွားပြီ။ ဟိုတလောကပဲ စစ်ရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့ကပဲ ဆောက်ပေးထားတဲ့ အဆောင်တွေလည်း ရေထဲမျှောသွားတဲ့ဟာတွေလည်း ပါတယ်။ အခုက နောင်းချိန်းအထကကျောင်းမှာ အားလုံးစုပြုံနေကြသေးတယ်။ ရေကျနေတယ်ဆိုပေမဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ နေလို့မရသေးဘူး ရေပြည့်နေသေးတယ်။”လို့ နောင်းချိန်းက စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံတစ်ဦးက KNG သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။ ကချင်ပြည်နယ်မှာ ဇွန် ၃၀ ရက်နေ့ညနေပိုင်းကစပြီး ကချင်ပြည်နယ်အထက်ပိုင်းကို မိုးသည်ထန်စွာရွာသွန်းတာကြောင့် ဧရာ၀တီမြစ်ရေမြင့်တက်လာပြီး မြစ်ကြီးနားမြို့နဲ့ဝိုင်းမော်မြို့အားလုံးနီးပါး ရေဘေးအန္တရယ်ကြုံနေရပြီး နောင်းချိန်ရွာမှာရှိတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းနဲ့ လဘန်ကျေးရွာကစစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေမှာရေဝင်ရောက်လာတာကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်များ ရေလွတ်ရာ ရွှေ့ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ မြစ်ရေကြီးလာတာနဲ့ နောင်းချိန်းရွာက စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကတော့ စစ်ရှောင်စခန်းကနေနောင်းချိန်းဘုရားကျောင်းကိုရွှေ့ခဲ့ပေမဲ့ နောင်းချိန်းဘုရားကျောင်းထိ ရေပြန်ရောက်လာတာကြောင့် နောင်းချိန်းအထက်တန်းစာသင်ကျောင်းကိုထပ်မံရွှေ့ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ခုလိုရေဘေးအန္တရယ်ကြုံတွေ့နေကြတဲ့ စစ်ရှောင်တွေမှာ ပစ္စည်းတွေသယ်ယူနိုင်ခဲ့တဲ့သူတွေရှိသလို အဝတ်တစ်ထည်နဲ့ကိုယ်လွတ်ရှောင်ခဲ့ရသူတွေလည်းရှိတယ်လို့ စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံကပြောပါတယ်။ “အရေးပေါ် အစားအသောက်ဖြစ်တယ်။ တချို့က ဆန်တွေ၊ စပါးတွေ၊ အိပ်ယာတွေ၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်တွေ အကုန်ရေထဲပါသွားပြီ။ အဝတ်အစားနဲ့အိပ်ယာတွေ တချို့က ရလိုက်ပေမဲ့ တချို့ကမယူလိုက်ရဘူး။ ရေမြှင့်တက်နှုန်းကအရမ်းမြန်တော့ ပစ္စည်းတွေအားလုံးမထုတ်နိုင်သေးခင် ရေကအကုန်ပြည့်သွားတယ်။ ပစ္စည်းတွေ ရတဲ့သူက ရလိုက်တယ်။ မရတဲ့သူတွေက ဝက်တွေကအစ၊ နွားတွေကအစ အကုန်မျှောပါသွားတယ်။ ဒါကြောင့်အခု သောက်ရေတွေ ၊အဓိက အစားအသောက်တွေ ခက်ခဲနေတာပေါ့။” လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။ နောင်းချိန်းကျေးရွာမှာ စစ်ဘေးရှောင်စခန်း ၁၄ ခုရှိပြီး လူဦးရေ ၂ ထောင်ကျော်စစ်ရှောင်နေပြီး လဘန်ကျေးရွာမှာတော့ စခန်း ၆ ခုလောက်ရှိပြီး လူဦးရေ ၁ ထောင်ကျော်ရှိကာ တစ်ဆက်တည်းရှိတဲ့ရွာတွေဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ ဂါးရာယန်၊ ရွှေညောင်ပင်၊ အောင်မြေ ၁ ၊ အောင်မြေ ၂ ၊ ဝူယန်၊ လမြန် စတဲ့ကျေးရွာက ဒေသခံပြည်သူတွေ အများပိုင်းတိမ်းရှောင်နေကြတာဖြစ်ပြီး စစ်ရှောင်ကာလ ၃ လခန့်ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ရှောင်တွေ အားလုံးနီးပါး စစ်ဘေးကနေ ရေဘေးဒုက္ခပြန်ပြီးကြုံတွေ့ရတာကြောင့် စိတ်ကျန်းမာရေးထိခိုက်နေတဲ့သူတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒါအပြင် တစ်ဖက်မှာလည်း ရေကြီးရေလျှံမှုဘေးဒဏ် နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေအတွက် ဆေးဝါးတွေလည်း လိုအပ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ “စစ်ဘေးဒုက္ခအတွေ့အကြုံရှိတဲ့သူတွေကအဲ့လောက်မဟုတ်ပေမဲ့ အတွေ့အကြုံမရှိသေးတဲ့သူတွေအများပိုင်း အဓိကစိတ်ကျန်းမာထိခိုက်နေတဲ့သူတွေလည်းပါတယ်။  အများပိုင်းက ရေကြီးပြီးနောက် ကျန်းမာရေးနောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးခံစားတော့မှာ စိုးရိမ်နေတယ်။ အခုတောင် ဝမ်းပျက်၊ဝမ်းလျှော အဓိကဖြစ်နေသူတွေ ကျနော်တို့အဖွဲ့ထဲမှာတောင် ၁၀၀ မှာ ၃၀ ယောက်လောက်က ဖြစ်နေပြီ။ ဒါကြောင့် ဆေးဝါးတွေလည်း အဓိကလိုအပ်နေတယ်။” လို့ နောင်းချိန်းက စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံကဆက်ပြောပါတယ်။ ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အသင်းချူပ် KBC လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့ HDD မှ ပြုစုထားတဲ့စရင်းအရ ကချင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်စုစုပေါင်း ၃ သောင်းကျော် ၊ အိမ်ခြေ ၇ ထောင်ကျော် ထပ်တိုးခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ By – ဂျာဘောက်ရာ

Read More »

ကောလင်းမြို့နယ်က စစ်ဘေးရှောင်တွေ အကူညီတွေလိုအပ်နေ

စစ်ကိုင်းနဲ့ကချင်အစပ် ကောလင်းမြို့နယ်ထဲက စစ်ဘေးရှောင်တွေ စားနပ်ရိက္ခာ နဲ့ အမိုးအကာအကူညီတွေလိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီပေးရေးအဖွဲ့တွေဆီကသိရပါတယ်။ ဘေးလွှတ်ရာတောတောင်တွေထဲဖြစ်သလို တဲထိုးပြီးနေထိုင်နေရတဲ့ ကောလင်းစစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ မိုးတွင်းရောက်လာတာနဲ့အတူ အကူညီတွေပိုပြီးလိုအပ်လာပြီး အစားအသောက်နဲ့ အမိုးအကာတွေက အဓိကလိုအပ်ချက်ဖြစ်တယ်လို့ ကောလင်းအနောက်ဘက်ခြမ်းက စစ်ဘေးရှောင်တစ်ယောက်ကပြော ပါတယ်။ “ဒီဘက်မှာက အကူညီပေးတဲ့အဖွဲ့တွေကမရောက်ခဲ့တဲ့အခါကျတော့ အကူအညီတွေကတော့ လိုအပ်ချက် တွေပဲဖြစ်နေတာပေါ့။ နောက်ဒီမှာက ဖြစ်သလိုပဲ အင်ဖက်တွေနဲ့မိုးပြီးနေရတဲ့အနေအထားဖြစ်တယ်။ ဒီနေရာမှာ စားရေးသောက်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တကယ်ခက်ခဲတဲ့သူတွေလည်းရှိတယ် အကူညီတွေက တော်တော်ကြီးကိုလိုအပ်နေတာ”လို့ပြောပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သောက်သုံးရေရရှိဖို့ခက်ခဲတဲ့အတွက် စစ်ဘေးရှောင်တွေ ကျန်းမာရေးထိခိုက်တာတွေအထိ ဖြစ်လာပြီး အဲ့ဒီအတွက်လည်း ဆေးဝါးအကူညီတွေလိုအပ်ချက်တွေရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာ ကောလင်းဒေသခံတွေဟာ မြို့နယ်အတွင်းက စစ်ကောင်စီနဲ့လွှတ်ကင်းတဲ့နေရာတွေဆီ တိမ်းရှောင်ရတာဖြစ်တဲ့အတွက် ချောင်ကျတဲ့နေရာတွေကိုတိမ်းရှောင်ကြတဲ့ဒေသခံတွေဆိုရင် အကူအညီ မရတာမျိုးတွေရှိတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ကအခုလိုပြောပါတယ်။ “ကျမတို့ပြေးတဲ့နေရာကျတော့ ချောင်လည်းကျတယ်။ ကျမတို့ဘက်မှာ ဆန်တော့တစ်ခေါက် ရဖူးပါ တယ်။ တော်တော်လေးအဆင်မပြေတဲ့မိသားစုတွေရှိတယ်။ ကျမတို့လည်းပါလာတဲ့ပစ္စည်းတွေကို ဝေငှရင်းနဲ့ မမျှ နိုင်တော့ဘူး ကိုယ့်ဟာကိုယ်အနိုင်နိုင်ပေါ့။ တစ်ခြားဘက်မှာလည်းလာလှူပေမယ့် ကျမတို့ဘက်မှာကျတော့ ချောင်လည်းကျတယ် လမ်းမကောင်းတော့မရောက်ရှိသေးတာပေါ့နော်”လို့ပြောပါတယ်။ ကောလင်းမြို့နယ်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ပထမအပတ်လောက်က KIA နဲ့ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေက သိမ်းပိုက်ကာ ၃ လကြာထိန်းချုပ်ထားခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီတပ် ဆီ ပြန်လက်လွှတ်ခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို လက်လွှတ်ခဲ့ရပြီးတဲ့နောက် စစ်ကောင်စီတပ်က ကောလင်းမြို့တွင်းရပ်ကွက်နဲ့ ရွာတစ်ချို့က ကနေအိမ်တွေကို ဆက်တိုက်မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တဲ့အတွက် ဒေသခံတွေဒုနဲ့ဒေးဘေးလွှတ်ရာထွက်ပြေးခဲ့ ကြရပြီး အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ လက်ရှိ ကောလင်းမြို့နယ်မှာ ဘေးလွှတ်ရာကိုထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရတဲ့ လူဦးရေ ၄ သောင်း ဝန်းကျင်လောက်ရှိပြီး ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး UNOCHA ရဲ့ စာရင်းအရ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ဘေးလွှတ်ရာထွက်ပြေးနေရတဲ့ လူဦးရေ သုံးသန်းကျော်ရှိနေပြီလို့ဖော်ပြထားပါတယ်။ By – အမိုး

Read More »

ရေကြီးရေလျှံဖြစ်နေတဲ့ နောင်ဟီးကျေးရွာစစ်ဘေးရှောင်များ နေရာအခက်ခဲဖြစ်နေ

ဝိုင်းမော်မြို့နယ် နောင်ချိန်းကျေးရွာအုပ်စု အင်ဂန်းကျေးရွာမှာစစ်ဘေးရှောင်နေတဲ့ နောင်ဟီးစစ်ဘေးရှောင်စခန်းထဲ မိုးရေဝင်ရောက်နေတာကြောင့် စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေ နေရာထိုင်ခင်းအခက်ခဲကြုံနေရတယ်လို့ နောင်းဟီးစစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကပြောပါတယ်။ ဇွန်လ ၂၄ ရက်နေ့ မနက် ၇ နာရီဝန်းကျင်ကနေ အင်ဂန်းရွာတစ်ဝိုက်မိုသည်းထန်စွာရွာသွန်းခဲ့ပြီး မိုးရေတွေက နောင်ဟီးပြည်သူတွေတိမ်းရှောင်နေတဲ့  စစ်ရှောင်စခန်းထဲအထိ ရေဝင်ရောက်ခဲ့တဲ့အပြင် မိုးကာတဲအမိုးကနေ မိုးရေတွေယိုစိမ့်ပြီး ထမင်းချက်စားတဲ့ နေရာအထိ ရေနစ်မြှုပ်တာတွေကြုံတွေ့နေရတယ်လို့ နောင်ဟီး စစ်ရှောင်ပြည်သူတစ်ဦးက ခုလိုပြောပါတယ်။ “မိုးတွေလည်းယိုတယ် မိုးကာနဲ့ဘဲ လုပ်ထားတော့ တချို့မိုးကာတွေက အရည်အသွေးမကောင်းတော့ အသစ်ဆိုရင်တောင်ယိုတယ် ကျွန်တော်တို့မှာ လိုအပ်နေတဲ့ အရာတွေဆိုပြောလိုတောင်ကုန်မှာမဟုတ်ဘူး”လို့ ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိ နောင်ဟီးကျေးရွာပြည်သူတွေ ဆောက်လုပ်ထားတဲ့စစ်ရှောင်စခန်းဟာ ဘောလုံးကွင်းပြင်လိုမျိုးဖြစ်နေပြီး မြေနိမ့်ပိုင်းမှာဆောက်ထားတဲ့အတွက် အခုလိုမိုးရွာသွန်းချိန်တိုင်း ရေကြီးရေလျှံမှု မကြာခဏကြုံတွေ့နေရသလို ဒီတစ်ကြိမ်ဟာအဆိုးရွားဆုံးဖြစ်တယ်လို့လည်း သူကဆက်ပြောပါတယ်။  စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ မိုးရေတွေကြောင့် အမိုးအကာပျက်စီးတာ၊ နေရာထိုင်ခင်း၊ အစားသောက်အပြင် သောက်ရေ၊ သုံးရေကအစ ခက်ခဲနေကြတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်…

Read More »

နောင်ဟီးကျေးရွာ စစ်ရှောင်များဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောအဖြစ်များနေပြီး ဆေးဝါးအကူညီလိုအပ်နေ

ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်မြို့နယ် နောင်ဟီးကျေးရွာ စစ်ရှောင်ပြည်သူများ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောအဖြစ်များနေပြီး ဆေးဝါးအကူညီတွေလိုအပ်နေတယမ်လို့ နောင်ဟီးစစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ နောင်ဟီးကျေးရွာက စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဟာ သောက်ရေသုံးရေတွေခက်ခဲနေတဲ့အတွက် ဧရာဝတီမြစ်ရေကိုသာအသုံးပြုနေရပေမယ့် မြစ်ရေလည်း မသန့်ရှင်းတာကြောင့် စစ်ရှောင်ပြည်သူများ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောအဖြစ်များနေတယ်လို့ နောင်ဟီးကျေးရွာ က စစ်ရှောင်ပြည်သူတစ်ဦးက ခုလိုပြောပါတယ်။ “အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်နေတာဟုတ်တယ် လူတစ်ထောင်လောက်ရှိတဲ့ထဲမှာ သုံးပုံတစ်ပုံလောက်က ဝမ်းလျှောနေကြတယ် အချို့ အရမ်းဆိုးပြီး မြစ်ကြီးနားဆေးရုံကြီး ပို့လိုက်ရတာက သုံးယောက်လောက်ရှိတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။ နောင်ဟီးကျေးရွာ  စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဟာ  အိမ်ခြေ ၂၀၀ ဝန်းကျင်လောက်ရှိတယ်လို့သိရပြီး လက်ရှိ ဝိုင်းမော်မြို့နယ် အင်ဂန်း (Ngang) ကျေးရွာမှာ သွားရောက်ခိုလုံနေတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အင်ဂန်ကျေးရွာရောက်နေတဲ့ စစ်ရှောင်တွေနေထိုင်ဖို့အတွက် အဆောင်တွေဆောက်ထားပေမယ့်လည်း အိမ်သာနဲ့ ရေတွင်းတွေဆောက်လုပ်နေဆဲဖြစ်တာကြောင့် ရွာမှာရှိတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့နေအိမ်တွေမှာဘဲ လူခွဲပြီးနေနေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ လက်ရှိ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဟာ ဧရာဝတီမြစ်ရေကိုသာ သောက်ရေ၊သုံးရေအဖြစ်အသုံးပြုဖို့ ကျိုချက်ပြီးအသုံးပြုနေတဲ့ကြားက  ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောဆက်ဖြစ်နေဆဲဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အခုလို ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှာ ရောဂါဖြစ်ပွားတာနဲ့ ပက်သက်ပြီး ကချင်တောင်ပေါ်ဒေသက ပြည်သူတွေရဲ့ကျန်းမာရေးအတွက် လှည့်လည်ဆေးကုသပေးနေတဲ့ ကချင်နယ်လှည့်ကျန်းမာရေးလုပ်သားအဖွဲ့(Kachin Backpack) အဖွဲ့ရဲ့တာဝန်ရှိသူကို မေးမြန်းကြည့်ရာမှ တော့ အဓိကအားဖြင့် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါတွေဟာ သောက်ရေသုံးရေ မသန့်ရှင်းတဲ့အတွက် ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါအပြင် မြစ်ရေတွေကို ကျိုချက်လိုက်တဲ့အခါ ရေထဲမှာပါတဲ့ ရောဂါပိုးတွေကို သေစေနိုင်ပေမယ့်လည်း ရေထဲမှာပါတဲ့ ဓာတုအဆိပ်ကိုတော့ မပျောက်ပျယ်နိုင်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။  အခုလို မြစ်ရေထဲမှာ ဓာတုအဆိပ်တွေ များပြားနေတာဟာ ရွှေတူးတဲ့အခါ အသုံးပြုတဲ့ ပြဒါးတွေကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။  ဒါကြောင့်  ကောင်းမွန်ပြီး သန့်ရှင်းတဲ့သောက်ရေသန့်ကို ရရှိဖို့အတွက်  ကျောက်မီးသွေး၊ကျောက်ခဲ ၊သဲကျောက်၊ သဲ နဲ့ဖွဲကြမ်းလို ဟာမျိုးတွေကို အသုံးပြုပြီး  အနည်းဆုံး အဆင့် ငါးဆင့်လောက်ထိရေကို စစ်ထုတ်နိုင်ပါက ပိုပြီး အန္တရာယ်ကင်းနိုင်တယ်လို့ သူက အကြုံပြုပါတယ်။ ဒါအပြင် ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျှောဖြစ်တဲ့ အခါတွေမှာလည်း အဓိကအားဖြင့် ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်တာဖြစ်တဲ့ အတွက် ဓာတ်ဆားကိုအဓိက သောက်သုံးပေးပြီး ဓာတ်ဆားမရှိပါက  ဆား၊ သကြားနဲ့ ရေကို အသုံးပြုလို့ ရတယ်လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။ “အဖျားမတက်ဘူးဆိုရင် အဓိကတော့ ဓာတ်ဆားရေ များများသောက်ဖို့ လိုတယ် ဒါမမဟုတ် အဖျားတက်ပြီး ဝမ်းလျှောပြီဆိုရင် သေချာပြီး ဗိုက်မှာ ပိုးဝင်တာ ဖြစ်တဲ့ အတွက် ပိုးသတ်ဆေးတွေ သောက်ဖို့ လိုပြီး သေချာဆေးရုံမှာ ကုသဖို့ လိုတယ်”လို့ ကချင်နယ်လှည့်ကျန်းမာရေးလုပ်သားအဖွဲ့က ဆိုပါတယ်။ စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ တစ်ပိုင်တစ်နိုင်ဆေးပေးခန်းတွေ ရှိနေပေမယ့်လည်း  လူဦးရေများပြားတဲ့အတွက် ဆေးဝါးလုံလောက်မှုမရှိဘဲ အရမ်းလိုအပ်နေသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၇ ရက်နေ့ကစပြီး ဝိုင်းမော်မြို့နယ်ထဲမှာ စစ်တပ်နဲ့ KIA  တပ်အကြား တိုက်ပွဲကြောင့် ဝိုင်းမော်မြို့နယ်က နောင်ဟီး၊စန်းကားကျေးရွာတွေအပါအဝင် ရွာပေါင်း ၃၀ ဝန်းကျင် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြတာဖြစ်ပြီး မိုးတွင်းကာလရောက်နေတာကြောင့် ဖျားနာသူတွေများလာနေတာဘဲဖြစ်ပါတယ်။ By – Hope

Read More »

ဝိုင်းမော်မြို့နယ်က စစ်ရှောင်ပြည်သူများ ဆေးဝါးနဲ့အမိုးအကာ အကူညီလိုအပ်နေ

ဝိုင်းမော်မြို့နယ်ထဲက  စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများ  စားနပ်ရိက္ခာတွေပြတ်လပ်လုနီးပါးဖြစ်နေတဲ့အပြင် ဆေးဝါးနဲ့အမိုးအကာတွေလည်း အရေးပေါ်အကူညီလိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ မတ်လ ၇ ရက်နေ့ KIA ပူးပေါင်းတပ်တွေရဲ့စခန်းသိမ်းတိုက်ပွဲစတင်လာတဲ့ချိန်ကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြတဲ့ အောင်မြေ(၁)၊ အောင်မြေ(၂)၊ရွှေညောင်ပင်ကျေးရွာအပါအဝင် နောက်ထပ် မေလ ၂၁ ရက်နေ့ကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေတဲ့ ဝူယန်နဲ့ ခကွမ်၊ နမ့်ဝါ၊ လမြန်စတဲ့ ကျေးရွာတစ်လျှေက်ပြည်သူတွေဟာ မုတ်ကျိတ်(MUK Chyik)၊ နောင်ခယူး (Nawng Hkyu)၊ဒိန်ဂျာယန်(Ding Jayang) လဘန်ရွာစတဲ့ရွာတစ်လျှောက်မှာ ထွက်ပြေးခိုလုံနေကြတာဘဲဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေဟာ သယ်ယူလာတဲ့အစားအသောက်တွေလည်း ပြတ်လပ်လာတဲ့အပြင် စစ်ရေးတင်းမာနေဆဲချိန်ဖြစ်တာကြောင့် အလုပ်အကိုင်တွေရရှိဖို့လဲခဲယဉ်းတဲ့အတွက် စားဝတ်နေရေးစိုးရိမ်ပူပန်နေရတယ်လို့ ခကွမ်ကျေးရွာက စစ်ရှောင်အမျိုးသားတစ်ဦးက ခုလိုပြောပါတယ်။ “စားနပ်ရိက္ခာတွေကတော့ အရင်ကတည်းက အိမ်ကအနည်းယူလာတဲ့ဟာတွေကို စားနေကြတာပေါ့။ အဲတာတွေကုန်ရင်တော့ ဒုက္ခရောက်ပြီပေါ့ အိမ်ကိုလည်း သွားသွားလာလာလုပ်လို့မရ  စိုးရိမ်ရတော့ရှိနေတဲ့ ဆန်တွေတောင်မသွားယူရဲဘူးပေါ့”လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အခုစစ်ရှောင်နေတဲ့စစ်ရှောင်စခန်းတွေဟာ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်လာရုံသာမက နေရာထိုင်ခင်းတွေလည်း ဝါး၊ မိုးကာတွေနဲ့သာဆောက်လုပ်ပြီးနေထိုင်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် မိုးသက်လေပြင်းကျရောက်ချိန်တိိုင်း နေရာ၊ထိုင်ခင်းအဆင်မပြေဖြစ်ရတယ်လို့ စစ်ရှောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ခုလိုပြောပါတယ်။ “အဆောင်တွေဆိုရင်လည်း မိုးကာတွေနဲ့ဘဲ တစ်ချို့ဆိုရင်နံရံတွေမှာ ဘာမှမကာထားဘူး မိုးရွာပြီဆိုရင် မိုးတွေယိုတယ်။ မိုးကာတွေကလည်း လှန်တော့ အဆင်မပြေဘူး”လို့ ဆိုပါတယ်။ စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ နေရာထိုင်ခင်းအဆင်မပြေမှုတွေနဲ့အတူ တစ်ဖက်မှာလည်း သောက်ရေသုံးရေ၊အိမ်သာအခက်အခဲနဲ့ ခြင်တွေပေါ်များမှုကြောင့် ကလေးငယ်တွေနဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတစ်ချို့ ဝမ်းလျှောဝမ်းပျက်ဖြစ်ပြီး ဖျားနေသူတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေ ဆီကနေ သိရပါတယ်။ စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ ယာယီဆေးပေးခန်းတွေရှိပေမယ့် လူဦးရေများတဲ့အတွက် ဆေးဝါးလုံလောက်မှုမရှိဘဲ ဆေးဝါးလိုအပ်ချက်‌တွေရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ စစ်ရှောင်တွေရဲ့ ဆေးဝါးလိုအပ်ချက်‌နဲ့ပက်သက်ပြီး ကချင်တောင်ပေါ်ဒေသက ပြည်သူတွေရဲ့ကျန်းမာရေးအတွက် လှည့်လည်ဆေးကုသပေးနေတဲ့ ကချင်နယ်လှည့်ကျန်းမာရေးလုပ်သားအဖွဲ့(Kachin Backpack) အဖွဲ့ရဲ့တာဝန်ရှိသူကို မေးမြန်းကြည့်ရာမှာတော့ အခုလိုပြောပါတယ်။ “မနေ့လောက်ကတည်းကနေ ကျွန်တော်တို့လည်းဆေးဝါးတွေပြတ်သွားပြီ အကူအညီတောင်းလာတဲ့သူတွေကိုရော ရှိသလောက်ကူညီပေးလိုက်တော့  ဆေးကပြတ်သွားပြီ။ donorတွေ ကျွန်တော်တို့ကို ဆေးဝါးတွေ ပြန်ကူညီပေးတဲ့ချိန်မှဘဲ ကူညီပေးနိုင်တော့မယ်ထင်တယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အခုလက်ရှိစစ်ရှောင်ပြည်သူတွေမှာ ကလေးငယ်လေးတွေ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော ရောဂါတွေအဖြစ်များနေတာဖြစ်တယ်လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။ လက်ရှိ မုတ်ကျိတ်(MUK Chyik)၊ နောင်ခယူး (Nawng Hkyu)၊ဒိန်ဂျာယန်(Ding Jayang)၊ နဲ့ လဘန် ကျေးရွာ ဒေသတစ်လျှောက်မှာ ခိုလုံနေကြတဲ့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေ ဟာ အိမ်ခြေ ၅၀၀ ကျော်ဝန်းကျင်ရှိတယ်လို့ စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ အလားတူဘဲ ဝူယန်ကျေးရွာပြည်သူတွေကလည်း  ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလ ၇ ရက်နေ့ကနေ KIA/KPDF တွေနဲ့ ဝူယန်ပြည်သူ့စစ်တွေကြား တိုက်ပွဲစတင်ဖြစ်လာချိန်ကတည်း  နီးစပ်ရာကျေးရွာတွေဆီ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြတာဖြစ်ပါတယ်။…

Read More »